شبههای از جانب ملحدین مطرح میشود که میگویند: در اسلام هر کسی که ثروتمند باشد، میتواند آخرت را نیز خریداری کند؛ مثلاً با خریدن روزه، نماز، حج، صدقه و… ولی در مقابل مردم را به فقیربودن تشویق میکند!
پاسخ:
این شبهه را در دو بخش پاسخ میدهیم:
اول از همه باید گفت که فریضهی «نماز» قابل خریدن نیست و هیچکس نمیتواند بهجای شخص دیگری نماز بخواند، و اگر افرادی این کار را انجام میدهند، به جهل آنها بازمیگردد و ربطی به شریعت اسلامی ندارد.
در مورد روزه نیز باید توجه کرد زمانی میتوان درمقابل روزه فدیه داد که شخص توانایی گرفتن آن را نداشته باشد و اینگونه نیست که شخصی به میل خود روزه نگیرد و در مقابل آن فدیه دهد؛ بلکه فدیه برای کسانیست که توانایی روزهگرفتن ندارند (مثلاً مریض یا سالخورده هستند) و همچنین اگر شخصی نتواند روزه بگیرد و بهدلیل فقر پول فدیه هم نداشت بر او عذری نیست.
همچنین در مورد حج نیز خداوند متعال در قرآن به صراحت بیان میکند که حج برای افرادی که توانایی (مالی و بدنی) ندارند، واجب نیست.[1]
اما در جواب این مغالطه که شخص ثروتمند چون پول بیشتری دارد پس میتواند با صدقهی زیاد بهشت را خریداری کند، این حدیث از پیامبر(صلی الله علیه وسلم) کفایتش میکند که فرمودند: یک درهم از صدهزار درهم پیشی گرفت (از لحاظ ارزش)
صحابه پرسیدند: چگونه ممکن است؟ ایشان فرمودند: شخصی کل دارائیاش دو درهم است و یکی از آنها را صدقه میدهد و شخصی دیگر دارائی فراوانی دارد و صدهزار درهم مال ناچیزی از ثروتش است.[2]
بله، نزد خداوند کیفیت اعمال از کمیت آنها ارزشمندتر است!
همچنین در حدیث دیگری آمده است که صحابه پرسیدند: ثروتمندان با اجرهایشان رفتند؛ نماز خواندند چنانکه ما خواندیم، روزهگرفتند چنانکه ما گرفتیم، و به زیادی اموالشان صدقه دادند!
پیامبر گرامی اسلام(صلی الله علیه وسلم) فرمودند: مگر خداوند برای شما نیز چیزهایی قرار نداده تا صدقه دهید؟! در هر تسبیحگفتن، و هر تکبیرگفتن، و هر حمد و تهلیلی صدقهای است! امرکردن دیگران به کارهای نیک صدقه است و بازداشتن از کارهای ناپسند نیز صدقه است، و در همبستری با همسر نیز صدقهای است!
صحابه تعجب کردند، گفتند: آیا ما برای برآوردهکردن شهوت خود نیز اجر و مزد داریم؟!
پیامبر(صلی الله علیه وسلم) فرمودند: اگر آن را در حرام قرار دهد بر وی گناه نیست؟ پس وقتی در حلال قرارش داد، برای او اجر است.[3]
حتی در حدیثی آمده که پیامبر(صلی الله علیه وسلم) فرمودند: بر در بهشت ایستادم و دیدم که اغلب کسانی که وارد بهشت میشوند، مساکین هستند. [4]
در جواب بخش دوم شبهه که میگوید اسلام به فقر تشویق میکند باید توجه کرد که اسلام هیچگاه به فقیر بودن تشویق نکرده است و حدیث “فقر مایه فخر است” حدیث باطلیست، اما پیامبر(صلی الله علیه وسلم) میفرماید: صاحبان ثروت زیاد روز قیامت در درجه پایینتر قرار دارند، مگر کسانی که اموالشان را در راه خیر انفاق کنند و پول و درآمدشان از راه حلال به دست آمده باشد[5] خداوند در توصیف ثروتمندانی که در راه خدا انفاق میکنند میفرماید: کسانی که اموال خود را در راه خدا انفاق میکنند، همانند بذری هستند که هفت خوشه برویاند؛ که در هر خوشه، یکصد دانه باشد؛ و خداوند آن را برای هر کس بخواهد دو یا چند برابر میکند؛ و خداوند گشایشگر داناست.[6] همانگونه که از حدیث و آیه بالا مشخص است ثروتمند بودن زمانی مذموم است که از راه حرام باشد و شخص ثروتمند صدقه و انفاق نکند در واقع پولپرست باشد اما ثروتمندانی که به دیگران کمک میکنند خداوند آنها را به گونهای نیکو در قرآن توصیف میکند.
در نتیجه این ادعای ملحدین نیز مانند سایر ادعاهایشان پوچ و پوشالی بوده و با آن راه به جایی نمیبرند.
[1]. آل عمران، آیه 97
[2]. المستدرک علی الصحیحین، 576/1
[3]. صحيح مسلم، 697/2
[4]. مشکاة المصابیح، 1442/3
[5]. سلسلة الاحادیث الصحیحة، 364/4
[6]. البقرة، آیه 261
نظرات بسته شده است.